کد مطلب:33617 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:108

مولوی در توضیح این گونه روایات، چند تمثیل آورده است: یكی تمثیل آهنی است كه درون كوره ی آتش گداخته شده است و دیگری سوختن هیزم در درون آتش می باشد. قطعه ی آهنی كه درون كوره ی آتش قرار می گیرد، تمام اوصاف آتش را می یابد. آتش نمی شود، اما آتش صفت می گردد.

شد ز رنگ و طبع آتش محتشم
گوید او من آتشم من آتشم

آتشم من گر ترا شكست و ظن
آزمون كن دست را در من بزن

آتشم من گر ترا شد مشتبه
روی خود بر روی من یكدم بنه

(مثنوی، دفتر دوم، 1352 -1350)

[صفحه 185]

و البته مولوی سپس می گوید كه این تمثیل ها نیز روا نیستند.

آتش چه آهن چه لب ببند
ریش تشبیه مشبه را مخند

(مثنوی، دفتر دوم، بیت 1355)

ای برون از وهم و قال و قیل من
خاك بر فرق من و تمثیل من

(مثنوی، دفتر پنجم، بیت 3318)

تقرب بنده به خداوند و نسبت او با حق از جنس دیگری است، بی چون است، كیفیت بردار و قابل تبیین نیست. ولی بنده به هر حال به این مراتب می رسد.

صفحه 185.